Đọc bài văn lạ của cậu học trò nghèo
trường Amsterdam:
Trước đề văn nghị luận Nêu quan
điểm của anh (chị) về vai trò của đồng tiền trong cuộc sống”, em Nguyễn Trung
Hiếu, HS lớp 11 chuyên lý, Trường THPT chuyên Hà Nội-Amsterdam đã lấy ngay câu
chuyện thật đang phải trải qua của gia đình mình để nhìn nhận, phân tích vai
trò của đồng tiền.
Thư gửi mẹ.
Mẹ thân yêu của con !
“Trời ơi là trời ! Anh ăn đi cho
tôi nhờ, đừng có nhịn ăn sáng nữa. Đừng có dở hơi đi tiết kiệm mấy đồng bạc lẻ
thế, anh tưởng rằng thiếu tiền như thế thì tôi chết à ?”. Đó là những “điệp
khúc” mẹ cất lên hàng ngày dạo gần đây vì con quyết định nhịn ăn sáng đi học để
tiết kiệm chút tiền cho mẹ, cho gia đình. Có lúc mẹ còn gắt lên, hỏi con “Sao
cứ phải đắn đo khổ sở về tiền đến thế nhỉ ?” .
Mẹ ơi, những lúc ấy mẹ đang giận
nên con không dám cãi lại. Nhưng giờ đây con muốn được bày tỏ lòng mình rằng
tại sao con lại có những suy nghĩ, hành động kì lạ như vậy. Vâng, tất cả là vì
tiền. Chỉ đến tận bây giờ con mới nhận ra cả một quãng thời gian dài trước đó
con đã non nớt, ngây thơ biết chừng nào khi nghĩ về tiền. Cách đây 8 năm bệnh
viện đã chuẩn đoán mẹ bị suy thận mãn tính độ 4 (độ cao nhất về suy thận). 8
năm rồi nhà ta đã sống trong túng thiếu bần hàn, vì bố mẹ không kiếm được nhiều
tiền lại phải dành tiền cho mẹ đi chạy thận. Nhưng bố mẹ vẫn cho con tất cả
những gì có thể, và cậu bé học trò như con cứ vô tư đâu biết lo gì.
Hồi học tiểu học, tiền bạc đối
với con là một cái gì đó rất nhỏ, nó là những tờ giấy với đủ màu có thể dùng để
mua cái bánh, cái kẹo, gói xôi hay cái bánh mì … Con đâu có ngờ tiền chính là
yếu tố quyết định sinh mạng mẹ mình, là thứ bố mẹ phải hàng ngày chắt bóp và
bao người thân gom góp lại để trả cho từng ca lọc máu cho mẹ tại bệnh viện Bạch
Mai, là thứ càng làm mẹ thêm đau đầu suy nghĩ khi mẹ buộc phải nghỉ việc làm vì
điều kiện sức khỏe không cho phép.
Rồi đến khi con học lớp 8, mẹ càng
ngày càng yếu và mệt, phải tăng từ 2 lên 3 lần lọc máu/ tuần. Những chỗ chích
ven tay của mẹ sưng to như hai quả trứng gà, nhiều hôm máu thấm ướt đẫm cả tấm
băng gạc. Do ảnh hưởng từ suy thận mà mẹ còn bị thêm viêm phổi và suy tim. Rồi
ông lại bị ốm nặng, bố phải nghỉ việc ở nhà trông ông, nhà mình vì thế càng trở
nên túng quẫn, mà càng túng thì càng khổ hơn. Tờ một trăm ngàn hồi ấy là một
thứ gì đó xa xỉ với nhà mình. Cũng từ dạo ấy, đầu óc non nớt của con mới dần vỡ
lẽ ra rằng tiền bạc chính là mồ hôi, nước mắt, là máu (theo đúng nghĩa đen của
nó, vì có tiền mới được chạy thận lọc máu mà) và bao nỗi niềm trăn trở lo lắng
của bố và mẹ.
Hôm trước con có hỏi quan điểm
của mẹ về tiền bạc thế nào để con có thêm ý viết bài làm văn nghị luận cô giao.
Mẹ hơi ngạc nhiên vì câu hỏi đường đột ấy. Rồi mẹ chỉ trả lời với 3 từ gọn lỏn
“Mẹ ghét tiền”. Nếu con còn thơ dại như ngày nào, hay như một người ngoài nào
khác thì chắc con đã ngạc nhiên lắm. Nhưng giờ đây con cũng đồng ý với mẹ : con
cũng ghét tiền. Bởi vì nó mà mẹ phải mệt mỏi rã rời sau mỗi lần đi chạy thận.
Mẹ chạy thận 3 lần mỗi tuần, trước đây bố đưa đón mẹ bằng xe đạp nhưng rồi mẹ
bảo đi thế khổ cả hai người mà còn phải chờ đợi mất ngày mất buổi của bố nữa
nên mẹ chuyển sang đi xe ôm. Nhưng đi xe ôm mất mỗi ngày mấy chục, tốn tiền mà
lại chẳng kiếm đâu ra, mẹ quyết định đi xe buýt. Mỗi khi về nhà, mẹ thở hổn
hển, mẹ lăn ra giường lịm đi không nói được câu gì. Con và bố cũng biết là lúc
ấy không nên hỏi chuyện mà nên để yên cho mẹ nghỉ ngơi. Tám năm rồi, tám năm
chứng kiến cảnh ấy nhưng con vẫn chưa bao giờ có thể quen được. Con chỉ biết
đứng từ xa nhìn mẹ, và nghiến răng ước “giá như có dăm chục ngàn cho mẹ đi xe
ôm thì đâu đến nỗi !”.
Con bỗng ghét, thù đồng tiền. Con
bỗng nhớ hồi trước, khi mẹ vẫn nằm trong viện. Ba người bệnh chen chúc chung
nhau một chiếc giường nhỏ trong căn phòng bệnh ngột ngạt và quá tải của bệnh
viện Bạch Mai. Con đã ngây thơ hỏi mẹ “Sao mẹ không vào phòng bên kia, ở đấy
mỗi người một giường thoải mái lại có quạt chạy vù vù, có tivi nữa ?”. Mẹ chỉ
nói khẽ “cha tổ anh. Đấy là phòng dịch vụ con ạ”. Con lúc ấy chẳng hiểu gì.
Nhưng rồi con cũng vỡ lẽ ra rằng đó là phòng mà chỉ những ai rủng rỉnh tiền thì
mới được vào mà thôi. Còn như mẹ thì không được. Con căm nghét đồng tiền vì
thế.
Con còn sợ đồng tiền nữa. Mẹ hiểu
con không ? Con sợ nó vì sợ mất mẹ. Mẹ đã phải bốn lần đi cấp cứu rồi. Những
người suy thận lâu có nguy cơ tử vong cao vì huyết áp dễ tăng, máu dồn vào dễ
làm tắc ống khí quản và gây tắc thở. Mẹ thừa biết điều này. Nhiều người bạn mẹ
quen trong “xóm chạy thận” đã phải chịu những cái kết bi thảm như thế. Nhiều
đêm con bỗng choàng tỉnh dậy, mồ hôi đầm đìa mà lạnh toát sống lưng bởi vừa
trải qua một cơn ác mộng tồi tệ …
Con sợ mẹ lại phải đi cấp cứu, và
sợ nhỡ nhà mình không đủ tiền để nộp viện phí thì con sẽ mất đi người thân yêu
nhất trong cuộc đời này. Mỗi buổi mẹ đi chạy thận là mỗi buổi cả bố và con đều
phấp phỏng, bồn chồn, lo lắng. Mẹ về muộn là lòng con nóng như lửa đốt, còn bố
thì cứ đi đi lại lại và luôn hỏi “bao giờ mẹ mày mới về?”. Với con cơ hội là
50/50, hoặc là mẹ chạy thận an toàn và về nhà, hoặc là …
Con lo sợ hơn khi đọc báo thấy
bảo có người không đủ tiền trả phần ít ỏi chỉ là 5% bảo hiểm y tế, tiền thuốc
men mà phải về quê “tự điều trị”. Với những bệnh nhân phải chạy thận, như thế
đồng nghĩa là nhận bản án tử hình, không còn đường sống. Con bỗng hoảng sợ tự
hỏi nếu không còn BHYT nữa thì sao? Và nếu ông mất thì sao? Chi tiêu hàng ngày
nhà mình giờ đây phần nhiều trông chờ vào tiền lương hưu của ông, mà ông thì đã
già quá rồi …
Mẹ ơi, tiền quan trọng đến thế
nào với gia đình mình thì chắc mẹ hiểu rõ hơn con. Cứ nghĩ đến tiền là con lại
nhớ đến những đêm bố mất ngủ đến rạc cả người, nhớ đến những vết chích ven sưng
to như quả trứng gà của mẹ, nhớ đến cả thìa đường pha cốc nước nóng con mang
cho mẹ để mẹ uống bồi bổ mỗi tối. Mẹ chắt chiu đến mức sữa ông thọ rẻ tiền mà
cũng không mua để tự bồi dưỡng sức khỏe cho mình.
Con sợ tiền mà lại muốn có tiền.
Con ghét tiền mà lại quý tiền nữa mẹ ạ. Con quý tiền và tôn trọng tiền bởi con
luôn biết ơn những người hảo tâm đã giúp nhà mình. Từ những nhà sư tốt bụng mời
mẹ đến chùa vào cuối tuần, những cô bác ở Hội chữ thập đỏ quyên góp tiền giúp
mẹ và gia đình mình. Và cả những người bạn xung quanh con, dù chưa giúp gì được
về vật chất, tiền bạc nhưng luôn quan tâm hỏi thăm sức khỏe của mẹ… Nhờ họ mà
con cảm thấy ấm lòng hơn, vững tin hơn.
Con cảm thấy bất lực ghê gớm và
rất cắn rứt lương tâm khi mẹ không đồng ý với các kế hoạch của con. Đã có lúc
con đòi đi lao động, đi làm gia sư hay đi bán bánh mì “tam giác” như mấy anh
sinh viên con quen để kiếm tiền giúp mẹ nhưng mẹ cứ gạt phăng đi. Mẹ cứ một mực
“tống” con đến trường và bảo mẹ chỉ cần con học giỏi thôi, con giỏi thì mẹ sẽ
khỏe.
Vâng, con xin nghe lời mẹ. Con
vẫn đến trường. Con sẽ cố gắng học thật giỏi để mẹ và bố vui lòng. Nhưng mẹ hãy
để con giúp mẹ, con đã nghĩ kĩ rồi, không làm gì thêm được thì con sẽ nhịn ăn
sáng để tiết kiệm tiền. Không bán bánh mì được thì con sẽ ăn cơm với muối vừng.
Mẹ đừng lo mẹ ạ, mẹ hãy an tâm chạy chữa và chăm sóc cho bản thân mình. Hãy để
con được chia sẻ sự túng thiếu tiền bạc cùng bố mẹ. Vậy con khẩn thiết xin mẹ
đừng cằn nhằn la mắng con khi con nhịn ăn sáng. Mẹ đừng cấm đoán con khi con đi
lấy chầy, cối để giã lạc vừng. Dù con đã sút 8 cân so với năm ngoái nhưng con
tin rằng với sự thấu hiểu lẫn nhau giữa những người trong gia đình thì nhà ta
vẫn có thể sống yên ổn để đồng tiền không thể đóng vai trò cốt yếu trong việc
quyết định hạnh phúc nữa.
Đứa con ngốc nghếch của mẹ.
“Cứu tôi ư? Ông đã làm gì để cứu
tôi chứ?” 
