Tác giả: theo Xưa và Nay số 456 tháng 2 năm 2015Xưa và Nay:
Trước khi Bảo Đại qua đời (1997), nhà sử học trẻ Fédéric Mitterand –
cháu của Tổng thống Mitterand đã có cuộc phỏng vấn trực tiếp cựu hoàng
tại nhà riêng (tầng trệt cao ốc 29 Presnel, quận 16 – Paris). Lần đầu
tiên cựu hoàng nói về những kỷ niệm và thổ lộ ước vọng của ông về đất
nước Việt Nam, trong đó có việc ông thành lập chính phủ Trần Trọng Kim
thân Nhật và trong trường hợp nào ông đã thoái vị làm cố vấn cho chính
phủ Việt Nam dân chủ cộng hoà.Cuộc phỏng vấn này đã được phát trên
truyền hình Pháp nhiều lần, hoàng nữ Phương Thảo (con của bà Bùi Mộng
Điệp và cựu hoàng Bảo Đại) đã thu được và cung cấp cho tôi, kỹ sư Bùi
Hữu Lân (cựu sinh viên Đại học Bách khoa Pháp) và ông Nguyễn Đắc Xuân
chuyển qua Việt ngữ. Xin trích một đoạn sau đây để bạn đọc tham khảo về
những sự kiện cách nay 70 năm.
Frédéric Mitterand: Đây là một thời kỳ (1944-1946) lạ
lùng: có một chủ quyền của nước Pháp Vichy, có đông đảo người Nhật, có
vua Bảo Đại im lặng đứng nhìn tình thế, bên cạnh nhân dân Việt Nam. Nước
Pháp được giải phóng, thay đổi chế độ chính trị, với tướng De Gaulle
lên cầm quyền. Lúc ấy ở Việt Nam tình hình ra thế nào?