Tết Đoan Ngọ 5/5 (dân gian còn gọi nôm na
là Tết giết sâu bọ).
Theo 'Thủ tục cổ truyền VN': Tết Đoan Ngọ được tiến hành vào chính giờ
Ngọ (12h) giữa trưa ngày mồng 5 tháng năm Âm lịch hàng năm. Người xưa quan niệm
rằng: Trong cơ thể con người, lũ sâu bọ chỉ lộ diện vào ngày 5/5 Âm lịch nên
phải làm lễ trừ sâu bọ vào ngày này.
Theo quan niệm cổ truyền, có thể giết sâu
bọ bằng cách ăn thức ăn, hoa quả, rượu nếp vào ngày 5/5. Cách trừ sâu bọ trong
người như sau: mọi người sáng ngủ dậy không được đặt chân xuống đất, phải súc
miệng 3 lần cho sạch sâu bọ, tiếp đó ăn một quả trứng vịt luộc. Rồi bước chân
ra khỏi giường ăn một bát rượu nếp cho sâu bọ say, tiếp đó ăn trái cây cho sâu
bọ chết.
Nhớ khi còn bé, chẳng hiểu mô tê răng rứa
chi cả, sáng sớm bố mẹ gọi dậy, kg cho tụt xuống đất, chẳng răng miệng gì, bắt
ăn luôn 1 vài quả mận (rõ chát), gọi là giết sâu bọ, rồi đi đâu mới đc đi. (nhà
nghèo làm gì có rượu nếp với trứng vịt).
Năm nào cũng thế mà đa số bọn mình (cùng lứa
với mình ở nông thôn) đều bị rất nhiều giun đũa hoành hành. Có thằng đau bụng…
lồi cả mắt, nôn cả ra… giun. (xin lỗi chắc nhiều người đọc fát khiếp)!
Giờ có đủ cả cho con cháu, nhưng chúng đâu
có sùng bái (hay mê muội?) như mình ngày xưa. (có cơ sở khoa học mà). Thế là có
thì cứ chén, giết được sâu hay kg nỏ cần biết. hehehe…
Cám ơn Hớn đã thuật lại kỷ niệm thời ấu thơ thật hay: quy trình công nghệ diệt trừ sâu bọ của cha ông xưa thật độc đáo. Theo Q. biết thì hiệu quả của tết diệt sâu bọ không chỉ tẩy con giun con sán trong cơ thể ta, mà còn diệt cả con sâu con bọ ngoài ruộng vườn, vì vậy, chén xong rồi chắc phải đi ra ruộng vườn để làm việc gì nữa chứ nhỉ... Rồi sau đó đến giữa trưa (giờ Ngọ) mới bắt đầu ăn tết Đoan Ngọ.
Trả lờiXóaBác Quốc và mọi người chắc cũng hiểu: Đắng sau tục Giết sâu bọ là LỄ CÚNG ĐOAN NGỌ vào trưa ngày 5/5 âm lịch, và chắc ai cũng biết bài văn khấn cả rồi nên mình kg giám 'cầm đèn chạy trước ôtô' - kg post bài văn cúng. (nếu có ai y/c mình sẽ post lên).
XóaQ. biết rất ít về Tết Đoan Ngọ và chưa bao giờ thực sự được tham gia, người dân thành thị (ở nhà Q. và bạn bè Q.) chỉ thấy đặt lễ cúng nho nhỏ trên bàn thờ, sau đó ăn trái cây và rượu nếp, rồi nói "hôm nay là ngày giết sâu bọ", chấm hết. Còn hồi đi sơ tán, chắc phần vì nghèo, lại do chiến tranh nên chẳng thấy các bác gia chủ tổ chức gì... Ở bài nhận xét trên, Q. chỉ suy đoán... (vì có chữ Ngọ mà)
XóaNgày xưa còn bé ở nhà tớ vào ngày giết sâu bọ, sau khi được ăn vài quả chua chua hoặc chát chát, vài thìa rượu nếp (do mẹ tớ làm), chúng tớ phải ra vườn rau nhổ cỏ xới đất tưới cây sau đó cầm dao đi băm vào thân cây mít và khế dăm ba nhát. Còn bây giờ vào ngày này cụ thể là ngày hôm nay, tớ phải chuẩn bị sẵn đầy đủ các thứ như: rượu nếp, vải, mận, chè đỗ đen. Và bây giờ đang ngồi chờ để con, cháu và ông nội của cháu tớ dậy tự giết sâu bọ cho họ đây. Chỉ thế thôi còn nhà tớ chẳng cúng gì cả, quanh nhà tớ cũng thấy mọi người cúng, nhưng nhà mình từ xưa đến nay như thế nên tớ cũng vẫn như thế.
Trả lờiXóaTết này ngày xưa các cụ còn mang quà đến biếu thầy giáo, thầy thuốc các bác ạ. Họ cám ơn thầy thuốc vì đã diệt mầm bệnh trong người mình, còn thầy giáo thì cháu không rõ sao nữa. Nhà cháu năm nào cũng giết sâu bọ bằng mận, vải, xoài,... và thịt gà! Còn rượu nếp/cái rượu thì chưa bao giờ. Hôm nay cũng sinh nhật bố cháu. Bà cháu sinh bố cháu đúng ngày này nên nhớ đinh ninh. Bố cháu bảo ngày sâu bọ chết hết là ngày bố ra đời...
Trả lờiXóaCảm ơn cháu Tân Hoa!
XóaVậy hôm nay là 61 năm ngày sinh bố cháu! Hãy thắp nén hương thơm tri ân bố nhé!